Formatief toetsen en handelen
voor VO | bijgewerkt op 15 januari 2021
Om zicht en grip te krijgen op de voortgang van de leerling is het niet altijd nodig om summatief te toetsen. Je kunt ook kiezen voor een formatieve aanpak (denkend vanuit leerdoelen en leeropbrengsten).
Formatief handelen
‘Never grade students while they are still learning’ . Dat stelt de Amerikaanse onderwijsdenker Alfie Kohn. Bij formatief handelen staat niet zozeer het oordeel of het cijfer centraal, maar eerder het gesprek over het proces en de uitkomsten (leren leren).
Dat is per definitie een individueel traject, op basis van de doelen die een leerling zelf, of in samenspraak met een docent, heeft geformuleerd. Deze leerdoelen kunnen breed zijn en leiden wel of niet tot het bijstellen van die doelen. Het is een (permanente) cyclus van feedup, feedback en feedforward. Deze benadering is intensief en vraagt veel expertise van de docent en de leerling.
Veel docenten vinden het een uitdaging formatief handelen toe te passen in de eigen onderwijspraktijk, zeker bij afstandsonderwijs.
- Formatief handelen (op afstand) vraagt om actieve en geregelde interactie (een-op-een met behulp van video).
- Dit kan in een flexibele en afgeschermde digitale leeromgeving, waar de leraar en de leerling informatie kunnen delen en uitwisselen.
- Ook vraagt het om een flexibel rooster. Een standaard rooster (waar je als docent een half uur contacttijd hebt met een klas) is ongeschikt voor deze benadering.
Wil je meer weten over formatief handelen, lees dan:
- Een nieuw model voor formatief handelen (Kneyber)
- Formatief handelen is ook een kwestie van vertrouwen (Revet)
- Het einde van formatief toetsen (Sluijsmans)
Wil je concrete tips hoe je formatief evalueert op afstand? Bekijk dan de padlet van het leernetwerk formatief evalueren van SLO.