Asynchroon lesgeven
voor PO en VO | bijgewerkt op 27 september 2022
Wanneer een of meer leerlingen onderwijs op afstand volgen, ga je als leraar op zoek naar andere manieren voor het geven van jouw les. Één van deze manieren is asynchroon lesgeven. Hierbij vindt het leren niet op hetzelfde moment plaats. De leraar geeft dan een instructie of een opdracht en de leerling bekijkt of gaat dit uitvoeren op zijn eigen moment. Dit gebeurt vaak met opgenomen video’s of via schriftelijk contact. Leerlingen kunnen dan zelf op een eigen gekozen moment aan de slag gaan.
Wil je algemene didactische tips over het lesgeven op afstand? Kijk dan bij lesgeven.
Op deze pagina vind je informatie over:
- Tips voor asynchroon lesgeven
- Waar vind je instructievideo’s?
- Hoe maak je zelf een instructievideo?
- Welk device is geschikt?
- Je scherm opnemen
- Uploaden en delen van video’s
- Jezelf filmen
- Video monteren
- Webinars maken
- Tips voor kleuteronderwijs
Tips voor asynchroon lesgeven
- Voorkennis ophalen: zorg dat de leerlingen weten welke concrete voorkennis en vaardigheden ze nodig hebben en waar ze de stof kunnen terugvinden die ze nog onvoldoende beheersen. Dit kun je doen door:
- het opnemen van korte video’s waarin je de leerlingen bijvoorbeeld nieuwsgierig maakt, de benodigde voorkennis behandelt, vragen stelt en de leerlingen de antwoorden laat bedenken (door langere pauzes te laten vallen);
- bestaande filmpjes in te zetten die de opgebouwde voorkennis nog eens herhalen;
- daarnaast kun je kleine opdrachten meegeven, zoals dat de leerlingen met een aantal woorden een mindmap moeten maken.
- Instructie: bij asynchroon lesgeven is het belangrijk rekening te houden met de aandachtsboog van de leerlingen. Korte video’s werken het beste: op een normale lesdag geef je ook geen urenlange instructie. Let bij het maken van filmpjes ook goed op het taalgebruik. Kennen alle leerlingen alle begrippen? Zo niet, zorg er dan voor dat de betekenissen duidelijk te vinden zijn. Doe dit bijvoorbeeld door het begrip uit te leggen of door te verwijzen naar de plek waar de uitleg staat.
- Verlengde instructie: om de leerlingen extra te ondersteunen op hun niveau, kun je ook verschillende filmpjes toesturen voor de verschillende instructieniveau’s of aanvullende filmpjes om nog een keer extra uit te leggen.
- Verwerking: Hierbij zijn geen specifieke tips voor asynchroon lesgeven. Kijk voor meer algemene tips bij de pagina lesgeven.
- Evaluatie en feedback: aangezien je niet op hetzelfde moment aanwezig bent als dat de leerling leert, Is het extra belangrijk om de resultaten van het leren van de leerlingen te zien. Spreek duidelijk af waar ze dit kunnen inleveren en hoe ze reactie hierop krijgen, schriftelijk of mondeling. Een manier is bijvoorbeeld om bij de instructievideo te eindigen met een open vraag of een open opdracht, die een check geeft of de leerling het heeft gesnapt.
Waar vind je instructievideo’s?
Naast instructievideo’s in de methodes zelf, vind je op internet allerlei video’s met aanvullende instructies voor het behandelen van specifieke onderwerpen. Denk bijvoorbeeld aan video’s van Schooltv of video’s met extra uitleg van een leraar over een lastig onderwerp. Sommige leraren hebben een eigen kanaal op YouTube of Vimeo, waar zij uitleg geven over onderwerpen per vak en leerjaar. Zo hoef je als leraar niet altijd zelf de instructie te geven, maar kun je de kwaliteiten van andere leraren benutten.
Lees ook ‘Video gebruiken in de les: zo doe je het goed‘ op leraar24.nl. Verder vind je veel open videomateriaal op Wikiwijs, zie ook aanvullend lesmateriaal
Hoe maak je zelf een instructievideo?
Zelf video’s maken kan op verschillende manieren. Je kunt bijvoorbeeld:
- jezelf opnemen tijdens het geven van een uitleg
- je beeldscherm opnemen zodat alle acties op het scherm worden vastgelegd
- een presentatie maken en die omzetten in een video
Welk device is geschikt?
Zolang een device een goede camera en microfoon heeft, is het geschikt voor het opnemen van instructiefilmpjes. Dat betekent ook dat de smartphone uitkomst kan bieden. Dit is met name handig wanneer je jezelf in beeld wilt hebben, of bijvoorbeeld een blad waarop je schrijft en de instructie voordoet.
Je scherm opnemen
Om een instructiefilmpje te maken kan het nuttig zijn om je scherm te kunnen opnemen. Zo kun je bijvoorbeeld gemakkelijk digitaal leermateriaal laten zien. Dat kan bijvoorbeeld met:
- het (gratis) Screencast-o-matic wanneer je gebruik maakt van een Mac, Chromebooks of Windows-device. Voortgezet leren heeft een kickstarter voor de Screencast-o-matic.
- Wanneer je gebruik maakt van een tablet als een iPad, kun je gebruik maken van de ingebouwde schermopname functionaliteit
- Als je al gebruik maakt van PowerPoint voor instructies kun je deze gebruiken voor een instructiefilm. Je kunt gemakkelijk commentaar inspreken . bij de verschillende dia’s en op die manier een filmpje maken van je presentatie. Windows support laat zien hoe je van je presentatie een video kunt maken.
Uploaden en delen van video’s
Bedenk goed dat je je video op een handige manier opslaat, zodat leerlingen makkelijk toegang hebben, maar het niet publiek beschikbaar is. Dit zorgt er ook voor dat de video’s op een veilige manier worden verspreid. Gebruik hiervoor zo veel mogelijk de functionaliteit van de platformen. Wanneer je de video’s opslaat op het cloudplatform, zijn ze makkelijk deelbaar en houd je het beheer er over.
- Stream van Microsoft geeft uitgebreide instructies voor het opslaan en delen van video’s.
- Zo zet je een video op Vimeo
- Deel vervolgens de link met de leerling (en)
Jezelf filmen
- Lees het artikel op leraar24.nl: ‘In 5 stappen een goede lesvideo maken
- Vernieuwenderwijs: ‘Instructievideo’s opnemen: waar begin je?
Video monteren
Als je zelf een video maakt, is de kans groot dat je niet meteen tevreden bent. Of je wilt een combinatie maken tussen jezelf en de opgenomen instructie. Dat betekent dat je de video moet gaan monteren.
- ‘OpenShot Video Editor‘ op Wikiwijs.
- Video’s maken van Windows support.
- Op een Windows device kun je gebruik maken van Microsoft Foto’s
Webinars maken
- Een livestream van een les of webinar kun je binnen Microsoft Streams of Google G Suite automatisch laten opnemen. Let op: de privacyregels bij video in de les.
Tips voor kleuteronderwijs
Bij jonge kinderen is het van belang dat ze veel leren door activiteiten thuis te ondernemen. Denk bijvoorbeeld aan: vrij spelen, memory met ouders, buitenspelen, klusjes in het huishouden, iets bouwen of knutselen. Allemaal taakjes die je kunt meegeven aan de leerlingen en ouders om thuis te doen. Dit kun je ondersteunen door er instructiefilmpjes bij te maken. In het filmpje van Floor Busio en Ellen van der Pluijm vind je meer goede tips bij het opnemen van filmpjes voor kleuters.
Vervolgens kun je de resultaten met elkaar delen via een beschermde omgeving (schoolwebsite of schoolapp). Hierdoor blijven de leerlingen gemotiveerd en heb je als leraar zicht op wat de leerlingen allemaal ondernemen.
Het is fijn de dag te starten met een filmpje waarin de leerlingen de dagplanning horen. Dit is herkenbaar voor de leerlingen en het geeft ze houvast. Daarnaast kun je filmpjes opnemen, waarin je bijvoorbeeld een boek interactief voorleest.
Bij het stellen van vragen is het van belang even een moment te wachten, zodat de leerling eerst een eigen antwoord kan bedenken. Geef pas daarna het juiste antwoord.
Je kunt ook filmpjes opnemen om het spelen van kleuters te bevorderen. Neem bijvoorbeeld samen met collega’s een rollenspel op met alle themawoorden. Je kunt er ook voor kiezen een podcast op te nemen en zo de luistervaardigheden van de leerlingen te oefenen. Vergeet ook niet het bewegen mee te nemen in de opdrachten.
Zie het filmpje van Meester Sander voor nog meer concrete lesideeën en een overzicht van tools voor kleuteronderwijs op afstand: